Lucas' overgrootouders Gerard Turpyn, Marie-Louise Wauters en grootvader Roger Turpyn waren actief in het verzet in Eeklo. Hoewel het verzet als winnaar uit de oorlog kwam, verloor het in Vlaanderen de strijd om de herinnering. ‘De bezetting’ geeft dat verhaal een stem, een gezicht en een betekenis. Uiteraard kan je de complexiteit van de bezettingsjaren niet in drie dagen vangen. Sowieso is het project een verdichting en dus een verhaal van. Maar dat hoeft niet slecht te zijn, want - zo schrijft psycholoog Keith Oatley - verhalen zijn vliegsimulators. “Net zoals piloten met vluchtsimulators veilig kunnen trainen, trainen verhalen ons voor de uitdagingen van de wereld. Net als bij een vluchtsimulator katapulteert de fictie ons in intense simulaties van problemen die parallel lopen aan de problemen waar we in de werkelijkheid mee te maken hebben.” Zo kan het verzet van gisteren inspiratie bieden voor morgen. Als je uitzoomt, gaat ‘De bezetting’ ook hierover: proberen te ontdekken wat jouw plek in het grotere geheel is. Nadenken over de acties van de mensen voor jou en de consequenties daarvan op jouw leven. Je bewust worden van het brede spectrum aan mogelijkheden en de verantwoordelijkheid om te kiezen.

'De bezetting' re-staget de jaren 1941 en 1942. De focus ligt op de bezetting zelf, niet op de strijd die eraan voorafging en de bevrijding die erop volgde. Een belangrijke inspiratie is de documentaire ‘Meanwhile Somewhere … 1940 - 1943’ van Péter Forgács. De film is samengesteld uit amateuropnames van alledaagse taferelen zoals baby's een bad geven, bruiloften vieren en op vakantie gaan, terwijl er ergens buiten beeld een oorlog gaande is. Ook in Eeklo was de echte oorlogsgruwel voor velen ‘ondertussen ergens’. Toen de Joodse bevolking in de zomer van 1942 werd gedeporteerd, veroorzaakte dat geen schokgolf. Het leven ging voor de meeste Belgen gewoon door, alsof er niks gebeurde. Het is die spanning tussen de persoonlijke en de historische tijd die Lucas interesseert en die de deelnemers en de toeschouwers dwingt om na te denken over hun relatie tot wat er gebeurt, zowel in het verleden als in het heden.

Zestig mensen reageerden op de open-call om deel te nemen aan de re-staging. Onder begeleiding van professionals krijgen de deelnemers tijdens vijf voorbereidende workshops diepgaande info over de bezetting en het verzet en duiken ze in het leven van de mensen die er toen bij waren: burgers, bezetters, verzetsleden. Iedere deelnemer neemt tijdens de driedaagse een historische identiteit aan, dag en nacht. Iedere deelnemer bereidt zich voor op zijn rol, maar weet niet wat er tijdens de re-staging zal gebeuren. Enkel Lucas, de productieassistent en de dramaturg hebben zicht op het volledige plaatje. Iedere deelnemer krijgt elke dag een takenlijst (brood bakken, wapens kuisen …), maar heeft geen vaste tekst en weet niet wat de anderen moeten doen (verzetsactie, huiszoeking …). De geschiedenis blijft niet op veilige afstand, maar wordt gepresenteerd als unfinished business; onafgerond en met losse eindjes. Het project gaat niet ‘over’ de bezetting, maar maakt deel uit van de geschiedenis. Kinderen en kleinkinderen van de betrokkenen nemen deel en vertellen het verhaal verder.

Eeklo, de stad waar Lucas' overgrootouders Gerard Turpyn, Marie-Louise Wauters en grootvader Roger Turpyn actief waren in het verzet. Er zijn geen decors of sets. ‘De bezetting’ speelt zich af in de stad zoals die vandaag is. Soldaten marcheren langs een Standaard Boekhandel, twee verzetsleden doen inkopen in een supermarkt. Anachronismen maken deel uit van het project. ‘De bezetting’ gaat evenveel over 2025 als over 1940. De deelnemers spelen niet vanonder een stolp, maar denken in de stad van nu na over de erfenis van de oorlog en wat daarmee aan te vangen. ’De bezetting’ is geen kopie van historische gebeurtenissen, maar verbeeldt het denken over die gebeurtenissen.

De driedaagse vindt plaats op vrijdag 30 mei, zaterdag 31 mei en zondag 1 juni 2025. Voorafgaand aan de driedaagse zijn er voor de deelnemers vijf voorbereidende workshops.

Op 6 september 2025 brengt Lucas theatraal verslag uit in Cultuurhuis Herbakker. Tijdens de driedaagse spelen de deelnemers grotendeels voor zichzelf en de andere spelers. Er zijn dus geen vaste voorstellingen of toneelacts. Er zijn wel een aantal activiteiten waarop ook buitenstaanders uitgenodigd zijn. Op vrijdag wordt er een film uit 1942 vertoond, op zaterdag is er een Latijnse mis en kan je naar een neergestort Engels vliegtuig komen kijken en op zondag rijdt er een stoomtrein tussen Eeklo en Maldegem. Tijdens die activiteiten zijn alle deelnemers - bezetter, burger en verzet - aanwezig. Een uurrooster met die locaties wordt begin mei bekend gemaakt.

Het project is een riskant project met heel veel potentiële valkuilen zoals romantisering en tactloosheid. De organisator en zijn team zijn niet uit op provocatie, maar evenmin gaan ze de complexiteit uit de weg. Om het goed aan te pakken, gaat Lucas regelmatig ten rade bij experts en ervaringsdeskundigen in binnen- en buitenland. Hij legde zijn plannen al voor aan acteur Jonas Van Thielen, re-enactor en doctor in de geschiedenis Janna Everaert (UGent), re-enactor Alex Decoussemaeker, kostuumverhuurder Tim Van Deutekom, kunstenaar Rinus Van de Velde, theatermaker Thomas Verstraeten, acteur Valentijn Dhaenens, professor Jogchum Vrielink (UCL), Eeklonaren Jaak De Muynck, Jan Martens, Paul van de Woestijne en Bart Van Damme, Unia-directeur Els Keytsman, de Duitse acteur Helgi Schmid en de Amerikaanse professor theaterwetenschappen Rebecca Schneider (Brown University).

Nee. Wapens zijn geen speelgoed voor grote mensen. Lucas kiest bewust voor duidelijk geknutselde kartonnen kopieën. Hij is niet op zoek naar authenticiteit, maar gebruikt karton als manier om te ontwapenen. Hij hoopt dat die voorzichtigheid besmettelijk is en niet alleen de deelnemers, maar ook de toeschouwers aan het denken zet.

Lucas Derycke is de trekker van dit project. Hij is audio- en theatermaker en de kleinzoon van Roger Turpyn, die als puber deel uitmaakte van het verzet van Eeklo. Tijdens ‘De bezetting’ wordt Roger gespeeld door Lucas’ neefje Ewoud. Lucas’ moeder Vera Turpyn speelt haar grootvader Gerard Turpyn, een van de spilfiguren in het Eeklose verzet. 'De bezetting' wordt ondersteund door de Vlaamse Overheid, Provinciaal Streekcentrum Huysmanhoeve, Plattelandscentrum Meetjesland, Cultuurhuis Herbakker, Comeet, CERA en College ten Doorn.